Οι σύγχρονοι Έλληνες έχουνε κληρονομήσει τίποτα άσχημο από τους προγόνους τους;

Εάν όντως μοιράζονται κάποια αρνητικά στοιχεία με τους προγόνους τους (π.χ. η ξενοφοβία) αυτό δεν εξηγείται με  βιολογικούς ή γενετικούς όρους.

2.  Ο Χένρι Μίλερ έλεγε "δεν έχω διαβάσει λέξη από τον Όμηρο αλλά πιστεύω ότι ο σημερινός Έλληνας δεν έχει αλλάξει. Είναι περισσότερο Έλληνας όσο ποτέ άλλοτε." Συμφωνείτε;

Διαφωνώ κάθετα! Για μένα που είμαι ιστορικός πολιτισμού, δεν υπάρχει ο ανέπαφος στο χρόνο, ουσιώδης «Έλληνας» -είτε είναι Βρετανός, Γάλλος ή οποιοσδήποτε.  Όλοι οι πολιτισμοί –και οι άνθρωποι (άτομα ή ομάδες) που τους συνθέτουν- προσαρμόζονται στον χρόνο και χώρο και φυσικά στην προγενέστερη Ιστορία του ο καθένας. Πιστεύω ότι υπάρχουν ελληνικές αρχές – όπως η αρχαία «τιμή» και το σύγχρονο «φιλότιμο»- που έχουνε πολλά κοινά αλλά αυτό είναι εν μέρει απλά τυχαίο: από κοινές συνθήκες μπορεί γεννηθούνε και παρόμοιες αρχές. Επίσης μέσω της μελέτης, για παράδειγμα του Όμηρου, είναι πιθανό ένας Έλληνας της μετα-κλασσικής εποχής –και περισσότερο της περιόδου μετα την τουρκοκρατία- να εμπνευστεί ώστε να γίνει ένας ομηρικός ήρωας.

3.  Έχει το αρχαίο ελληνικό πνεύμα ηττηθεί από την παγκοσμιοποίηση; Μήπως ο σύγχρονος 'Eλληνας ζητά περισσότερα από όσα πραγματικά χρειάζεται για να είναι ευτυχισμένος;

Στο βαθμό που υπήρχε το «αρχαίο ελληνικό πνεύμα» αυτό γεννήθηκε και επικεντρώθηκε στην κοινωνικο-πολιτική οντότητα που αποκαλούσαν «πόλις» για την οποία έγραψε ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά». Μεταξύ 600 π.Χ. και 300 π.Χ. υπήρχανε 1000 πόλεις οι οποίες συχνά διέφεραν μεταξύ τους. Έχω γράψει γι’ αυτές λακωνικά στο «Αρχαία Ελλάδα: Μια πολύ μικρή εισαγωγή» (Oxford University Press 2011). Κατά την αρχαιότητα υπήρχε το αντίστοιχο της παγκοσμιοποίησης, ο κοσμοπολιτισμός, που ήταν όμως περισσότερο «φιλοσοφία» παρά «πνεύμα» και περισσότερο μια προσδοκία παρά πραγματικότητα. Αντίθετα, σήμερα η παγκοσμιοποίηση, δυστυχώς, έχει κυριαρχήσει πλήρως στους Έλληνες αλλά και σε όλους μας.

Πιστεύω ότι οι σημερινοί Έλληνες βάζουν τον εαυτό τους – ή τους έχουν βάλει άλλοι- στη δύσκολη θέση να δώσουν εξηγήσεις στους ίδιους αλλά και σε άλλους για ποιο λόγο δεν είναι τόσο σπουδαίοι όσοι οι πρόγονοί τους

4.  Η Κύπρος, όντας κομμάτι του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, έχει υπάρξει αγγλική αποικία. Πιστεύετε ότι αν οι Κύπριοι είχαν συνδυάσει το αρχαίο ελληνικό πνεύμα και τις οργανωτικές αρετές των 'Αγγλων θα είχαν μπορέσει να αποφύγουν τις πρόσφατες κοινωνικές και οικονομικές δυσχέρειες;

Αυτή είναι μια πραγματικά πολύ δύσκολη ερώτηση, όχι μόνο για μένα αλλά για τον καθένα γιατί συνδυάζει ιστορία και μετα-φυσική. Ως Βρετανός που έχω επισκεφθεί την Κύπρο δύο φορές, που διατηρώ στενούς δεσμούς με συναδέλφους από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και που έχω χρηματοδότηση από το ελληνοκυπριακό φιλανθρωπικό Ίδρυμα Λεβέντης, ο πολιτισμός της Κύπρου μου φαίνεται ότι μοιάζει περισσότερο στον βρετανικό -ή καλύτερα έχει βρετανοποιηθεί- παρά σε αυτόν της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ωστόσο οι κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες στις οποίες  αναφέρεστε φαίνεται ότι οφείλονται λιγότερο στο βρετανικό αποικιοκρατικό παρελθόν –αν και η Βρετανία ακόμα διαθέτει βάσεις στο ελληνικό τμήμα του νησιού- από ότι στις συνέπειες των παγκόσμιων αγορών και τα θλιβερά τους αποτελέσματα τα οποία προσωπικά αποδοκιμάζω.

5.  Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν "πᾶς μὴ Ἕλλην βάρβαρος". Σήμερα έχουμε την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Η ελληνική φύση είναι ξενοφοβική;

Προτιμώ να μιλώ για ελληνικό πολιτισμό και όχι για ελληνική φύση. Αυτοί που ήταν πραγματικά ξενοφοβικοί στην αρχαιότητα, ήταν οι Σπαρτιάτες οι οποίοι αποκαλούσαν όλους κυριολεκτικά τους μη Σπαρτιάτες ξένους, χωρίς να κάνουνε καμία διάκριση μεταξύ Ελλήνων ξένων (π.χ Αθηναίων) και μη Ελλήνων, αυτούς δηλαδή που όλοι οι υπόλοιποι Έλληνες θεωρούσαν βαρβάρους. Σήμερα η Χρυσή Αυγή φαίνεται να είναι μια δηλητηριώδης έκδοση ενός ευρύτερου φαινομένου που εξαπλώνεται εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πχ στην Βρετανία υπάρχει η UKIP). Όταν οι οικονομικές συνθήκες είναι άσχημες, οι πλειοψηφίες στρέφονται απειλητικά εναντίον των μειονοτήτων αναζητώντας αποδιοπομπαίους τράγους. Με αυτό τον τρόπο νιώθουν κάπως καλύτερα, εκτονώνονται αντί να προσπαθήσουνε να αντιμετωπίσουν τα πραγματικά οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα που τους βασανίζουν.

6.  Ειδικεύεστε στην αρχαία Σπάρτη και Αθήνα. Οι σημερινοί Έλληνες τιμούν την κληρονομιά τους;

Πιστεύω ότι οι σημερινοί Έλληνες βάζουν τον εαυτό τους – ή τους έχουν βάλει - στη δύσκολη θέση να δώσουν εξηγήσεις στους ίδιους αλλά και σε άλλους για ποιο λόγο δεν είναι τόσο σπουδαίοι όσοι οι πρόγονοί τους, οι οποίοι υπήρξαν παγκόσμιοι ηγέτες και πρωτοπόροι στην δημοκρατία, τις τέχνες, τις επιστήμες κοκ. Αλλά ο κόσμος έχει αλλάξει. Ενώ τον 5^ου αιώνα π.Χ. -και ένα μέρος του 4^ου π.Χ.- μερικοί Έλληνες κατόρθωσαν να ελευθερωθούν από κατακτητές, όπως ήταν οι Πέρσες και οι Καρχηδόνιοι, ή να γίνουν και οι ίδιοι κατακτητές, όπως συνέβη με τον Φίλιππο και τον Αλέξανδρο της Μακεδονίας που κυρίευσαν όλη την Μέση Ανατολή και να διαδώσουν τον ελληνικό πολιτισμό, οι Έλληνες του 21^ου αιώνα εξακολουθούν να αγωνίζονται κουβαλώντας ακόμα τα κατάλοιπα των 400 χρόνων της Τουρκοκρατίας. Ουσιαστικά είναι ένα μικρό ψάρι σε μια πρώτα ευρωπαϊκή, έπειτα ευρω-αμερικανική και σήμερα παγκόσμια λίμνη.