“Κλείσε Γιώργο...θα σε πάρω τηλέφωνο αργότερα! Τώρα ‘καίγομαι’!”. Αυτή είναι η μόνιμη επωδός του φίλου-λογιστή μου όποτε τον παίρνω τηλέφωνο τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια. Πέρυσι κατόρθωσα, ύστερα από απέλπιδα προσπάθειά μου, να τον συναντήσω δια ζώσης ώστε να πιούμε έναν καφέ και να τα πούμε και από κοντά. Μου εξήγησε λοιπόν πως μία από τις συνέπειες των συνεχών αλλαγών -με κάθε επιφύλαξη, πάνω από 20 με 21 στα τελευταία πέντε χρόνια- στο φορολογικό καθεστώς του Τόπου είναι η συμπαθής επαγγελματική τάξη των λογιστών στην κυριολεξία ‘να τρέχει και να μην προλαβαίνει’! ‘Πολύ πάρα πολύ δουλειά..’ κατά τα λεγόμενα του φίλου-λογιστή.
Η παραπάνω αντικειμενική -χωρίς να μπορώ ν’ αποδείξω- διαπίστωση/ομολογία ξενίζει με δεδομένη την πιο πρόσφατη πρόβλεψη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) πως το 2014 η ανεργία στην Ελλάδα θα κλείσει στο 28%. Το ποσοστό από μόνο του μου προκαλεί ίλιγγο.
Αλλά για μια στιγμή. Ίσως τελικά το ως άνω ‘σχήμα’ να μην είναι και τόσο οξύμωρο. Ίσως μέσα σ’ ενα περιβάλλον ανεργίας 28% να υπάρχουν επαγγελματικές ομάδες οι οποίες όχι μόνο δεν υποφέρουν αλλά αντίθετα ευδοκιμούν κι απολαμβάνουν την ύψιστη δυνατή ζήτηση των υπηρεσιών τους.
Ίσως μέσα σ’ ενα περιβάλλον ανεργίας 28% να υπάρχουν επαγγελματικές ομάδες οι οποίες όχι μόνο δεν υποφέρουν αλλά αντίθετα ευδοκιμούν κι απολαμβάνουν την ύψιστη δυνατή ζήτηση των υπηρεσιών τους
Το 1959, ο Peter Druker όρισε πρώτος τον ‘Εργαζόμενο Γνώσης’ (knowledge worker) ως ‘αυτόν που εργάζεται κυρίως με πληροφορίες ή αυτόν που αναπτύσσει και χρησιμοποιεί γνώση στον χώρο εργασίας’. Ο συγκεκριμένος κατά πολλούς ‘Πατέρας της Σύγχρονης Διοικητικής (Management) Επιστήμης’ προέβλεψε μάλιστα πως ο 21ος θα είναι ο αιώνας της απόλυτης κυριαρχίας του ‘Εργαζόμενου Γνώσης’ στην αγορά εργασίας. Το κλασσικό παράδειγμα που έδινε είναι πως όταν το αυτοκίνητό σου πάθει κάποια βλάβη στη μέση της Εθνικής Οδού δεν έχεις ανάγκη ούτε από Καρδιολόγο, αν και τούτο σηκώνει κουβέντα, ούτε από Νομικό Σύμβουλο, ούτε πολύ περισσότερο, από Καθηγητή Μαθηματικών. Αντίθετα, έχεις μεγάλη ανάγκη από έναν εργατοτεχνίτη που να κατέχει από κινητήρες αυτοκινήτων και ακόμα καλύτερα από κινητήρες αυτοκινήτων της αυτής αυτοκινητοβιομηχανίας παραγωγού του Ι.Χ. σου. Ως παραδείγματα ‘Εργαζόμενων Γνώσης’ θα μπορούσα επίσης ν’ αναφέρω τους κηπουρούς, τους οδοντοτεχνίτες, τους υδραυλικούς, τους τεχνίτες στεγάστρων, σκεπών κ.τ.λ.
Για να επιστρέψω λοιπόν στ΄ οξύμωρο (υπό αίρεση...) που αρχικά επεσήμανα, η ερμηνεία του φαινόμενου Λογιστών που ‘τρέχουν και δεν προλαβαίνουν’ μέσα σ’ ένα περιβάλλον ανεργίας 28% μπορεί, κατά Peter Drucker, να βρίσκεται στο γεγονός πως οι ως άνω επαγγελματίες είναι φορείς εξειδικευμένης γνώσης η οποία επί του παρόντος και στα πλαίσια της παρούσας οικονομικής συγκυρίας είναι απλά απαραίτητη.
Κάπου εδώ λοιπόν ξεκινά ν’ αναδύεται και μία πρόκληση του τύπου: ‘Μα καλά, προτείνεις δηλαδή ως λύση στο πρόβλημα της εκρηκτικής ανεργίας την οικοδόμηση ενός εκπαιδευτικού συστήματος και μίας οικονομίας ‘Εργαζόμενων Γνώσης’; κι ένας νέος, ως παράδειγμα, που δεν βρίσκει τα αντίστοιχα επαγγέλματα ελκυστικά τι θα πρέπει να κάνει;’ Η απάντηση σ’ ενα τέτοιο ερώτημα ‘γροθιά στο μαλακό υπογάστριο’ της Ελληνικής κοινωνίας του 21ου, όσο κι αν φάινεται απίστευτο έρχεται από έναν ειδικό που έζησε πριν από 2500 χρόνια.
Toν Ιούλιο του 2009 είχα την τύχη να παρακουλουθήσω στην Επίδαυρο την τραγωδία του Ευριπίδη ‘Άλκηστις’ (σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου). Ακόμα θυμάμαι τον ψίθυρο του μυθικού Ηρακλή σ’ έναν αριστουργηματικό μονόλογο του, απότοκο σκέψης υπερβατικής πέρα και πάνω από χώρο και χρόνο...: ‘Όλον τον Κόσμο γύρισα μα Δύναμη μεγαλύτερη από την Ανάγκη δεν εγνώρισα...’