Στις 10 Αυγούστου ο τουρκικός λαός θα κληθεί για πρώτη φορά στην ιστορία του να ψηφίσει απευθείας για Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Μέχρι τώρα το ύπατο αυτό αξίωμα καταλαμβάνονταν από το νικητή της ψηφοφορίας που διεξάγονταν μεταξύ του κοινοβουλευτικού σώματος του τουρκικού κοινοβουλίου. Αδιαμφισβήτητα λοιπόν οι εκλογές της 10ης Αυγούστου (και αν υπάρξουν και επαναληπτικές της 24ης Αυγούστου) αποτελούν ορόσημο για την Τουρκική Δημοκρατία. Οι επίσημοι υποψήφιοι πρόεδροι είναι τρεις: Ο νυν πρωθυπουργός Recep Tayyip Erdoğan ο οποίος υποστηρίζεται από το κόμμα του το Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) καθώς και από το κόμμα της Μητέρας Πατρίδας (ΑΝΑΡ), ο ακαδημαϊκός Ekmeleddin İhsanoğlu ο οποίος έχει διατελέσει και διπλωμάτης καθώς επίσης και ΓΓ του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας. Ο İhsanoğlu προτάθηκε ως κοινός υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) αλλά υποστηρίζεται από 12 ακόμη μικρότερα κόμματα τόσο της δεξιάς όσο και του κέντρου. Ο τρίτος υποψήφιος είναι ο δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Selahattin Demirtaş ο οποίος είναι πρόεδρος του αριστερού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP) με στενούς δεσμούς με το προ-κουρδικό κόμμα BDP. Την υποψηφιότητα Demirtaş στηρίζουν 8 ακόμη μικρότερα κόμματα της Aριστεράς.
Η ιστορία έχει δείξει πως σε τέτοιες περιπτώσεις το εκλογικό σώμα προτιμάει τον «αυθεντικό» εκφραστή της κυρίαρχης ατζέντας και όχι την «απομίμηση»
Οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις δείχνουν καθαρή επικράτηση του τούρκου πρωθυπουργού η οποία μπορεί να του χαρίσει τον προεδρικό θώκο από τον πρώτο γύρο των εκλογών. Ωστόσο η μεγάλη νίκη του Erdoğan δε θα είναι αυτή. Ο Recep Tayyip Erdoğan έχει ήδη κερδίσει τις εκλογές αυτές από τη στιγμή που ο κύριος αντίπαλος του ο İhsanoğlu έχει επίσης ισλαμιστικό προφίλ αν και χαρακτηρίζεται ως μετριοπαθής (για παράδειγμα η σύζυγος του δε φοράει μαντήλι). Αρκεί να αναφέρει κανείς τις σφοδρές αντιδράσεις μελών και υποστηρικτών του CHP ενάντια στην υποψηφιότητα İhsanoğlu εξαιτίας αυτού του προφίλ αλλά και τις ευνοϊκές αντιδράσεις του κινήματος Cemaat (του κινήματος δηλαδή του Fetullah Gülen) για το πρόσωπο του.
H νίκη αυτή στην οποία αναφέρομαι είναι νίκη στο επίπεδο της ηγεμονίας των ιδεών του νέο-συντηρητικού Ισλάμ το οποίο ο Erdoğan και η διακυβέρνηση του έχει φέρει στο προσκήνιο η οποία είναι κάτι παραπάνω από σαφής όταν ακόμα και το κατεξοχήν κεμαλικό κόμμα, υπέρμαχος του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους και πολέμιος του πολιτικού ισλάμ πετάει στην ουσία λευκή πετσέτα παραδεχόμενο ότι οι αξίες του αντιπάλου έχουν γίνει κυρίαρχες – όπως θα έλεγε ο Αντόνιο Γκράμσι - τόσο στη συνείδηση όσο και στην ιδεολογική κατάρτιση του εκλογικού σώματος και ότι αν θέλει να έχει κάποια ελπίδα να παίξει κάποιο ρόλο στην πολιτική σκηνή θα πρέπει να εισέλθει σ’ αυτό που ο Μισέλ Φουκώ αποκαλεί κυρίαρχο λόγο (discourse) με τους όρους του αντιπάλου, του πολιτικού Ισλάμ εν προκειμένω. Στην πραγματικότητα ο αντίπαλος του τούρκου πρωθυπουργού δεν αμφισβητεί την ατζέντα αλλά προσπαθεί να την κάνει πιο μετριοπαθή, πιο κοσμοπολίτικη, πιο εξειδικευμένη αλλά όχι διαφορετική. Η ιστορία έχει δείξει πως σε τέτοιες περιπτώσεις το εκλογικό σώμα προτιμάει τον «αυθεντικό» εκφραστή της κυρίαρχης ατζέντας και όχι την «απομίμηση» (ας μου επιτραπούν οι όροι).
Το αντι-ηγεμονικό παράδειγμα σ’ αυτές τις εκλογές με την έννοια της άρνησης του κυρίαρχου λόγου και της οικοδόμησης νέων ιδεών και αξιών σε αντιπαράθεση με τις κυρίαρχες είναι η υποψηφιότητα Demirtaş ο οποίος σε τελείως άλλη γραμμή από τους δύο κύριους διεκδικητές του προεδρικού αξιώματος επικεντρώνεται σε ζητήματα μειονοτήτων (πολύ σημαντικά για την τουρκική πραγματικότητα), σε μία δικαιωματική ρητορική εμπνεόμενη από το φεμινιστικό, το ΛΟΑΤ αλλά και το περιβαλλοντικό κίνημα και σε ζητήματα οικονομίας σε ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο από αυτό των Erdoğan και İhsanoğlu. Στον απόηχο του Γκεζί και του κλίματος που η περσινή εξέγερση έχει δημιουργήσει οι απόψεις αυτές δε μοιάζουν πια τόσο περιθωριακές όσο λίγα χρόνια πριν. Εάν οι αισιόδοξες για τον Demirtaş δημοσκοπήσεις επαληθευτούν και το ποσοστό του αγγίξει διψήφια ή κοντά σε διψήφια ποσοστά τότε ο δεύτερος κερδισμένος από αυτές τις εκλογές δε θα είναι ο İhsanoğlu αλλά ο Demirtaş. Άλλωστε όπως άκουσα να λέει μια οπαδός του Cemaat: «Θα ψηφίσω İhsanoğlu αλλά έχει έρθει πια η ώρα για μια πιο δυνατή Aριστερά στη χώρα μας». Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα λόγια αυτά προήλθαν από μία γυναίκα…
